LEVEN VANUIT DE VREZE DES HEREN

 

Inleiding

 

De term ‘vreze des Heren’ is een term waar we niet veel over horen. We zijn ons niet of nauwelijks bewust van wat dit werkelijk inhoudt. Als we uit een kerkelijke achtergrond komen dan kan het zijn dat deze term het gedachten beeld van angst oproept. God op Zijn troon die streng toekijkt en waar we vrees voor dienen te hebben. Daarnaast kan er het beeld zijn dat ‘vreze des Heren’ iets is wat bij het Oude Testament hoort en niet past in het Nieuw Testamentisch denken. Laten we maar eens gaan kijken.

 

Wat ik wil proberen aan te tonen in deze les is dat ‘vreze des Heren’ een hartsgesteldheid is die leidt tot een rijke zegen.

 

Een hart vervuld van de ‘vreze des Heren’ is een hart wat onderworpen wil zijn aan de principes van Gods Woord.

 

De woordbetekenis van vreze des Heren

 

hary yir’ah,   zn

 

1) vrees, schrik, eerbied

1a) vrees, schrik

1b) iets beangstigends of schrikaanjagends (wat angst inboezemt)

1c) vrees (voor God), eerbied, eerbied, verering

1d) vereerd

 

Het woord yare is afgeleid van yir’ah

 

ary yare’,   ww

 

1) vrezen, opzien tegen, bang zijn

1a) (Qal)

1a1) vrezen, bang zijn

1a2) ontzag hebben

1a3) vereren, eren, eerbied hebben

1b) (Niphal)

1b1) vol vrees zijn, beangst zijn, gevreesd worden

1b2) verwondering en eerbied inboezemen, met ontzag bejegend worden

1b3) eerbied wekken, een heilzame vrees of ontzag inboezemen

1c) (Piel) bevreesd maken, verschrikken

 

hwhy Y@hovah (geschreven vorm van YHWH, met de klinkers van Adonay; dit uit eerbied voor de Heilige Naam), Godsnaam

 

Jahweh =" de Bestaande" of "Ik ben er voor jullie"

1) eigennaam van de ene ware God

1a) niet uitgesproken dan met "Adonai" (waarbij de medeklinkers van 0136 (’Adonai’) die onder "JHWH" stonden een geheugensteuntje vormden)

 

De grondbetekenis van vreze des Heren is het hebben van ontzag en eerbied voor God die er wil zijn op het moment dat je Hem nodig hebt.

 

De gemeente in het Nieuwe Testament

 

“De gemeente dan door geheel Judea, Galilea en Samaria had vrede; zij werd opgebouwd en wandelde in de vreze des Heren, en zij nam in aantal toe door de bijstand van de Heilige Geest.” (Hand. 9:31 NBG51)

 

In Handelingen zien we dat de gehele eerste gemeente wandelde in de vreze des Heren. Wat we hier zien is dat vreze des Heren een levensstijl is. Een levensstijl in het leven van de Nieuw Testamentische Christen en gemeente. Wat is dan precies die levensstijl? Waar moeten we aan denken als we denken aan de wandel in de vreze des Heren. Om dat te ontdekken gaan we kijken naar wat de Bijbel hier over zegt.

 

De vreze des Heren is deel van de persoon van de Heilige Geest

 

“De geest van de HEER zal op hem rusten: een geest van wijsheid en inzicht, een geest van kracht en verstandig beleid, een geest van kennis en eerbied voor de HEER.” (Jes. 11:2 NBV)

 

“En op hem zal de Geest des HEREN rusten, de Geest van wijsheid en verstand, de Geest van raad en sterkte, de Geest van kennis en vreze des HEREN;” (Jes. 11:2 NBG51)

 

Vreze des Heren is niet iets wat je kunt opkloppen in je leven. Zo van nu moet er maar vreze des Heren zijn. Het is een hartsgesteldheid die in je leven ontwikkeld door de werking van de Heilige Geest in je leven. Dat houdt in dat je er om kunt bidden dat God door Zijn Heilige Geest dit in je leven gaat vrijzetten.

 

De vreze des Heren is het begin der wijsheid

 

“De vreze des HEREN is het begin der wijsheid, een goed inzicht hebben allen die ze betrachten. Zijn lof houdt eeuwig stand.” (Ps. 111:10 NBG51)

 

“Wijsheid begint met ontzag (NBG = vreze) voor de HEER, inzicht is vertrouwdheid met de Heilige.” (Spr. 9:10 NBV)

 

“Wie ontzag heeft voor de HEER wint aan wijsheid, bescheidenheid gaat aan eerbetoon vooraf.” (Spr. 15:33 NBV)

 

“De vreze des HEREN voedt op tot wijsheid, en ootmoed gaat vooraf aan de eer.” (Spr. 15:33 NBG51)

 

Wijsheid is het toepassen van de principes van Gods Woord op het juiste moment en de juiste tijd in je leven. Vreze des Heren is het begin van Wijsheid. Hier ligt een diep geheim. Als er is ons hart een diep ontzag is voor God, niet uit angst, maar uit het besef dat Hij de God is die ons in alles wil helpen dan zullen we voor elke nood en vraag ons tot Hem richten.

 

Dan realiseren we ons dat onze menselijke wijsheid, dwaasheid is voor God. Dan realiseren we ons dat deze wijsheid, de hemelse wijsheid, alleen dan kan groeien in ons leven als we in ons hart een diep ontzag kennen voor deze God. Dat leidt ertoe dat we Hem zullen willen eren, Hem zullen willen behagen en Hem de antwoorden in onze levens vragen willen laten geven. Dan groeit de hemelse wijsheid in ons leven.

 

“De wijsheid van boven daarentegen is vóór alles zuiver, en verder vredelievend, mild en meegaand; ze is rijk aan ontferming en brengt niets dan goede vruchten voort, ze is onpartijdig en oprecht.” (Jak 3:17 NBV)

 

Vreze des Heren als het uitgangspunt in je beslissingen en je beoordeling van situaties

 

In het Oude Testament lezen we het verhaal van koning Josafat. Hij is één van de koningen van het 10 stammen rijk Israël. In 2 Kronieken 19 lezen we dat Hij op reis gaat naar zijn onderdanen. Deze reis gebruikt hij om rechters aan te stellen in het land. En aan deze rechters geeft hij het uitgangspunt voor rechtspraak mee.

 

“en droeg hun op: ‘Besef goed welke taak u op u neemt, want u oordeelt niet op menselijk gezag, maar op gezag van de HEER, die u bij het rechtspreken ter zijde staat. Laat u leiden door vrees voor de HEER en neem u in acht, want de HEER, onze God, duldt geen onrecht, partijdigheid of corruptie.’ In Jeruzalem stelde Josafat een aantal Levieten, priesters en familiehoofden van Israël aan om de rechtsorde van de HEER te handhaven en recht te spreken over de inwoners van de stad. Hun droeg hij op: ‘Handel in ontzag voor de HEER (NBG = vreze des Heren), wees betrouwbaar en toegewijd.” (2 Kron. 19:6-9 NBV)

 

Josafat legt een diep inzicht aan de dag waar het gaat om de relatie tussen vreze des Heren en onze omgang met anderen. Vaak beoordelen wij elkaar op grond van wat we zien, wat we horen over anderen, op grond van partijdigheid. Daarbij realiseren we niet dat we voor onze woorden voor de troon van God verantwoording af gaan leggen.

 

“Ik zeg u: van elk nutteloos woord dat mensen spreken, zullen ze op de dag van het oordeel rekenschap moeten afleggen.” (Matt. 12:36 NBV)

 

Maar ook daar waar wij oordeelsbevoegdheid hebben ontvangen geldt dat we daarvoor voor de troon van God verantwoording af zullen leggen.

 

Daar waar de vrees des Heren niet diep geworteld is ons hart zullen we geneigd zijn ons aan te passen aan de mening van mensen, aan de oordelen van anderen. Als de vrees des Heren in ons hart zullen we voorzichtig worden in ons oordelen over elkaar en situaties. We zullen ons weerhouden van oordeel als we slechts op uiterlijke zaken af kunnen gaan. Dit is wat gezegd wordt van Jezus.

 

“ja, zijn lust zal zijn in de vreze des HEREN. Hij zal niet richten naar hetgeen zijn ogen zien, noch rechtspreken naar hetgeen zijn oren horen;” (Jes 11:3 NBG51)

 

In het leven van Jezus zien we dat Hij niet handelde vanuit vrees voor mensen, maar vanuit wat de overtuiging van God in Zijn hart was. Vreze des Heren leidt ertoe dat we zullen groeien in de overtuiging om God in alles te willen behagen, zodat Hij ons te hulp kan komen. Het leidt er toe dat we zullen zoeken naar wat Gods Woord zegt over onze manier van handelen en dat we dat als uitgangspunt zullen willen leren toepassen in ons leven.

 

De vreze des Heren leidt tot een zuiver moreel en ethisch gedrag

 

“De vreze des HEREN is rein, voor immer bestendig; de verordeningen des HEREN zijn waarheid, altegader rechtvaardig.” (Ps. 19:9 NBG51)

 

De reinheid waar de Bijbel hier over spreekt is reinheid in moreel en ethisch opzicht. Vreze der Heren leidt er dan ook toe dat je in moreel en ethisch opzicht rein zult willen blijven. Moreel waar het gaat om je geweten, het spelen met de dingen van deze wereld, compromissen sluiten met de wereld, daar zul je verre van willen blijven. Het betekent ook dat je in ethisch opzicht rein zult willen blijven. En dan komen we terecht op het terrein van ons gedrag, en onze houding en opstelling in ons leven. We zullen dan in ons spreken en in ons handelen op een ethische wijze met elkaar om willen gaan.

 

 

Zonde in ons leven op welk terrein dan ook wordt makkelijk goed gepraat omdat er een gebrek aan vreze des Heren in ons leven is.

 

Vreze des Heren leidt tot het actief afwijzen van de zonde in ons leven

 

“maar tot de mens zeide Hij: Zie, de vreze des Heren, dat is wijsheid, en van het kwade te wijken is inzicht.” (Job 28:28 NBG51)

 

“De vreze des HEREN is het kwade te haten; hoogmoed en trots en boze wandel en een mond vol draaierijen haat ik.” (Spr. 8:13 NBG51)

 

“Door liefde en trouw wordt de ongerechtigheid verzoend, door de vreze des HEREN wijkt men van het kwaad.” (Spr. 16:6 NBG51)

 

De Bijbel gebruikt hele duidelijke woorden waar het gaat om onze relatie met het kwade. Het kwade dienen we te haten. Haten is het hebben van een hele diepe afkeer van alles wat tegen Gods Woord en Zijn principes ingaat. Het is een hartsgesteldheid van totale gerichtheid op wat God verlangt. Vreze des Heren leidt dan ook tot een diepe heilige levenswandel. Het leidt tot het besef dat God het kwade haat en dat wat God haat wij ook dienen te haten.

 

Het brengt het ons bij het kruis en de realisering dat Christus Zijn leven heeft moeten geven om ons vrij te kopen van het kwaad. Het heeft zich ter wille van ons een laten maken met dat wat Hij haat zodat wij vrij daarvan konden komen.

 

Vreze des Heren wordt dan een levenswandel waarin we in ons spreken, ons handelen, onze omgang met anderen als uitgangspunt hebben wat God wil en waarin we God kunnen eren.

 

Vreze des Heren wordt zichtbaar door de opstelling op ons werk

 

“Slaven, gehoorzaamt uw heren naar het vlees in alles, niet als mensenbehagers om hen naar de ogen te zien, maar met eenvoud des harten in de vreze des Heren.” (Col 3:22 NBG51)

 

De hedendaagse invulling van slaaf en heer is die van werkgever en werknemer. Als Christenen onderscheiden we ons vanuit de vreze des Heren in hoe we ons opstellen naar onze werkgevers. Als wij in staat zijn om God te gehoorzamen die we niet zien zal dat vanzelf in ons leven zichtbaar worden ten aanzien van de gezagsrelaties in ons leven.

 

Vreze des Heren toont een hartsgesteldheid van nederigheid

 

“Het loon van ootmoed (vreze des HEREN) is rijkdom, eer en leven.” (Spr 22:4 NBG51)

 

Ootmoed is de combinatie van nederigheid en zachtmoedigheid. Zachtmoedigheid is de combinatie van vriendelijkheid en nederigheid. Vreze des Heren wordt zichtbaar in hen die nederig en vriendelijk zijn. Nederig om zich door God te laten leiden en vriendelijk naar mensen. De beloften die God geeft aan hen die vanuit deze hartsgesteld Hem dienen zijn rijkdom, eer en leven.

 

“Wie ontzag heeft voor de HEER leeft vele jaren langer, het leven van een goddeloze wordt bekort.” (Spr. 10:27 NBV)

 

“De vreze des HEREN vermeerdert de dagen, maar de jaren der goddelozen worden verkort.” (Spr. 10:27 NBG51)

 

Vreze des Heren heeft invloed op de lengte van je leven. Zelfs de levensjaren van een mens worden in relatie gebracht met deze hartsgesteldheid van diep ontzag voor God.

 

Vreze des Heren is een schat waardoor grote veiligheid voor je en voor je gezin ontstaat

 

“En uw tijden zullen bestendig zijn, een rijkdom van heil, wijsheid en kennis; de vreze des HEREN is zijn schat.” (Jes 33:6 NBG51)

 

“Hij is ons houvast, zolang wij leven. Wijsheid en toewijding leiden tot redding, eerbied voor de HEER is Sions rijkdom.” (Jes 33:6 NBV)

 

“In de vreze des HEREN ligt sterke gerustheid, zelfs voor zijn zonen is er een schuilplaats.” (Spr 14:26 NBG51)

 

“Ontzag voor de HEER geeft een krachtig vertrouwen, het biedt je kinderen een schuilplaats.” (Spr 14:26 NBV)

 

Als de Geest van de vreze des Heren in ons leven aanwezig is, zal God ons krachtig bijstaan, ons beschermen en ons leidden door elke situatie in ons leven heen. Dit wil niet zeggen dat er geen moeilijkheden zullen zijn of komen in je leven, wat het wil zeggen is dat je veilig bent in God temidden van je omstandigheden.

 

Het leidt tot een diep vertrouwen op God dat Hij zal voorzien en je te hulp zal komen.

 

Opnieuw komen we bij de verbondsgedachte. God zijn naam is ‘Ik zal er zijn als je me nodig hebt’, dat gaat vooraf aan een vreze des Heren in ons hart.

 

Vreze des Heren in ons leven leidt dan ook tot een levenswandel met God die leidt tot een groei van Gods aanwezigheid in ons leven.

 

Het is het leven door de Geest geleid waardoor we vrucht kunnen dragen tot eer van God.

 

Wil jij je daarnaar uitstrekken?